Een collectieve actie van de distributeurs tegen winkeldiefstallen

Winkeldiefstallen vormen voor de distributieondernemingen een harde realiteit. Om deze plaag te bestrijden werd, onder impuls van het Koninklijk Belgisch Comité voor de Distributie, in 1980 de vzw Preventie en Veiligheid opgericht, waarvan het hoofddoel is de ondernemingen te helpen om beter het hoofd te bieden aan de problematiek van winkeldiefstallen.

De collectieve strijd tegen winkeldiefstallen, aangegaan door de distributieondernemingen in het kader van Preventie en Veiligheid, vertrekt vanuit de vaststelling dat dit fenomeen verontrustend is omdat het enerzijds een directe economische impact heeft op de resultaten van ondernemingen, diefstallen maken vaak tussen 1 en 2% uit van de omzet; anderzijds ook een indirecte impact heeft op de rendabiliteit van de ondernemingen omdat dit hogere beveiligingskosten met zich mee brengt en ook hogere personeelskosten omdat er extra personeel voor beveiliging wordt ingezet; en tevens omwille van de impact ervan op sociologisch vlak omdat het fenomeen aanzet tot het in vraag stellen van de verkoopsmethodes van de moderne distributie, meer in het bijzonder van de zelf bediening, die door sommigen wordt aanzien als ideaal van aard om dit soort van gedrag te ontwikkelen.

Een tweede reden die de creatie rechtvaardigde van een collectieve organisatie die zich tot doel stelt om op een gecentraliseerde manier de vaststellingen van winkeldiefstallen te beheren, in rechtstreekse samenwerking met de autoriteiten, was te vinden in het feit dat het aantal vaststellingen van diefstallen zodanig groot is dat de politiediensten en de parketten er niet langer mee overweg kunnen. De overbelasting van de politiediensten en de parketten noodzaakte het nemen van een initiatief dat toelaat zowel de strijd aan te gaan tegen de stroom aan diefstallen in de verkooppunten, daarbij kwantitatieve en kwalitatieve informatie te verzamelen dat ons toelaat het fenomeen beter te begrijpen, als een politiek te ontwikkelen die het zoeken en sanctioneren van recidivisten toelaat.

Het was dus opportuun voor de distributieondernemingen om zich te groeperen om samen de stroom van winkeldiefstallen aan te pakken en een nieuw soort van partnership te ontwikkelen, zowel met de politiediensten als met de parketten. Het gaat hier duidelijk om een solidariteitsactie met een driedubbel doel: het ontraden van dieven om nog te stelen, door het nemen van diverse preventieve maatregelen; het nauwlettend selecteren van bepaalde gevallen van diefstal waarvan de specificiteit de overdracht naar justitie rechtvaardigt; het verzamelen van informatie die ons moet toelaten het probleem van de winkeldiefstallen beter te leren kennen en begrijpen.

DE DIENSTEN AANGEBODEN DOOR P & V

a. Zelfklevers

De vereniging stelt zelfklevers ter beschikking van de leden waarop ze zichzelf in de vorm van een blauw oog voorstelt. Deze stickers duiden aan dat de winkel waarin ze terug te vinden zijn, lid is van Preventie en Veiligheid. Het gaat hier om een teken ter ontrading, dat snel kan herkend worden door dieven, die weten dat er in het betreffende winkelpunt preventieve acties ondernomen werden. De stickers met het teken bestaan in groot formaat, te hangen bij de ingang van de winkel en in klein formaat om bij de kassa's en op diverse strategische plaatsen in de winkel te hangen.

b. Praktische raadgevingen

Preventie en Veiligheid, in samenwerking met het Koninklijk Belgisch Comité voor de Distributie, heeft ten behoeve van de aangesloten winkels een kleine brochure opgesteld waarin een aantal praktische raadgevingen ten behoeve van het personeel werden opgenomen.

c. Informatiebulletin

De vereniging publiceert voor haar leden een driemaandelijks bulletin met daarin informatie over de problematiek van de winkeldiefstallen, over nieuwe technieken die kunnen bijdragen tot het inperken van dit fenomeen, over het profiel van winkeldieven en de methoden die zij gebruiken, informatie over de jaarlijkse diefstalstatistieken.

d. Boekjes met vaststellingformulieren

Preventie en Veiligheid heeft een gestandaardiseerd formulier ontwikkeld voor het vaststellen van winkeldiefstallen. Dit formulier is een grote hulp voor de ondernemingen op het moment dat zij een dief betrappen, omdat het toelaat beter de diefstal te bedrijven, beter de omstandigheden van de diefstal te omschrijven, alle noodzakelijke gegevens te noteren evenals mogelijke klachten te noteren en tenslotte omdat deze formulieren het opstellen van statistieken vergemakkelijken. Deze formulieren, mede ondertekend door de onderneming, hebben dezelfde waarde als een klacht die ingediend wordt bij het gerecht.

e. Juridische bijstand

In het geval er zich moeilijkheden voordoen na het aanhouden van een winkeldief, kan Preventie en Veiligheid zijn leden raadplegen of indien noodzakelijk zorgen voor juridische bij stand.

f. Jaarlijkse statistieken

Opgesteld op basis van de ongeveer 22.000 vaststellingen van winkeldiefstallen die gemiddeld per jaar worden opgemaakt door de vereniging, laten de jaarlijkse statistieken van Preventie en Veiligheid toe precies te weten welke afdeling het meest kwetsbaar was, voor welk bedrag er gestolen werd per productcategorie, op welke uren en dagen deze diefstallen gepleegd werden, de maandelijkse fluctuaties in de diefstalcijfers, de verdeling van de diefstallen volgens de leeftijd van de dief of volgens geografische regio.

g. Statistieken per winkelketen

Er worden eveneens statistieken opgemaakt per winkelketen waarin wordt duidelijk gemaakt welke diefstallen er aanleiding gegeven hebben tot het neerleggen van een klacht bij het Parket.

h. Analytische studies van de winkeldiefstallen

Met behulp van de omvangrijke hoeveelheid verzamelde gegevens in verband met de gepleegde winkeldiefstallen realiseert het sterk beveiligde centrum voor informatiebehandeling van Preventie en Veiligheid elke twee jaar een analytische studie die gebruik maakt van de jaarlijkse statistieken van de laatste 5 jaar.

i. Inlichtingendienst

Preventie en Veiligheid helpt de ondernemingen ook in hun zoektocht naar partners voor het verzekeren van hun veiligheid, zowel op het vlak van de nieuwste technologieën als op dat van de dienstverlening en de bewaking

j. Relaties met de autoriteiten

Preventie en Veiligheid neemt het selecteren en doorsturen van de vastgestelde diefstallen naar de parketten in handen. De vereniging onderhoudt zowel met de parketten als met de politiediensten nauwe relaties. De Federale Overheidsdienst Justitie en de FOD Binnenlandse Zaken zijn vertegenwoordigd in de beheerraad van Preventie en Veiligheid.

k. Een strikt vertrouwelijk beheer

Alle vaststellingen van winkeldiefstallen die door de leden worden opgestuurd worden door het Centrum voor Informatieverwerking van Preventie en Veiligheid op strikt confidentiele basis behandeld. De data zijn niet beschikbaar voor de bedrijven. Vragen van de politie of van de parketten moeten vergezeld zijn van een verzoekschrift van een onderzoeksrechter, die, zoals voorzien in het Strafwetboek, over een onderzoeksmandaat beschikt.

Men moet ook weten dat eenieder die zich betrokkene voelt, voor zichzelf en op vertoon van zijn identiteitskaart, toegang kan krijgen tot de gegevens die op hemzelf betrekking hebben met het zicht op eventuele verbeteringen van de gegevens. Deze actie kan slechts gebeuren mits tussenkomst van het personeel dat zich met het dossier bezighoudt en in de beveiligde lokalen van het Centrum voor Informatieverwerking van Preventie en Veiligheid.